Dünyayla birlikte ülkemizde de her geçen gün hızını artırarak yayılımına devam eden Covid-19 enfeksiyonunun hemen her haneden bir kişinin hastalığa yakalanmaya başlamasına doğru evrildiğini belirten Özel Medicana Bursa Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Reşit Mıstık, Covid-19 teşhisi konmuş hasta ile evde yaşamanın kurallarını anlattı.
Bulaşıcılığı gripten daha fazla olduğu bildirilen COVID-19’un ev içi bulaşı azımsanamayacak sayıdadır. Ev içi bulaş ya dışarıdan gelen enfekte –hasta kişinin ev içi dolaşımı sırasında ya da daha az oranda olmak üzere eve gelen misafirlerle veya kuryeler veya virüs bulaşmış dışarıdan alınan ev ihtiyaçlarına dokunmak sureti ile olmaktadır. Bu nedenle ev içi bulaşı kesmek veya en az düzeye indirmek için yapılması gerekenler ile enfekte –hasta kişinin ev içi bakımı üç grup altında düşünülmelidir:
1-Evde enfekte –hasta kişi olmadığı zamanda alınması gereken önlemler
2-Evde enfekte-hasta kişi olduğu zaman alınması gereken önlemler
3-Evde enfekte –hasta kişinin bakım –beslenme gereksinimi
1-Bu durumda dışarıda zaman geçirip (çalışma-okul-alışveriş-gezme v.b.) gelenlerin virüsü de getirebileceği düşünülerek salgın devam ettiği sürece el hijyeni-mesafe-maske üçlemesini de uygulamak ve ev halkının birbiriyle temasını asgariye indirmek gerekir. Bunun dışında ortak olarak dokunulan kapı kollarının sık çamaşır suyu ile dezenfekte edilmesi, mümkünse iç kapıların aralık bırakılarak dirsek veya omuzla açılıp aralık bırakılarak kapanması, iç kapıların kapanması zorunluluğu varsa her defasında kapı kollarına dokunmadan önce ve sonra ellerin el dezenfektanı ile ovalanması uygun olacaktır. Ayrıca bu salgın sonlanana kadar evde enfekte-hasta birey olmasa bile havlu ve bardakların kişiye özel olarak kullanımının sağlanması uygun olacaktır.
2-Evde enfekte hasta varsa yukarıdaki önlemlere ek olarak enfekte-hasta bireyin zorunlu olmadıkça ortak alanlara çıkmaması, maskesiz dolaşmaması, el hijyenine dikkat etmesi, bağırarak-yüksek sesle konuşmaması ev içi bulaşı azami düzeyde azaltacaktır. Enfekte-hasta kişi imkânı varsa ve sağlığı el veriyorsa ayrı bir yer veya evde karantina süresini tamamlaması daha da uygun olacaktır.
3-Enfekte –hasta kişinin evde mümkün olduğunca havalanması iyi, güneş gören bir odada karantinaya alınması uygundur. Dengeli beslenme yanında bol sıvı gıda tüketmesi, el dezenfeksiyonu, maske ve mesafeye dikkat etmesi, odasını sık sık havalandırması gerekir. Kirli çamaşırları çamaşır makinesinde 60 o C ta deterjanlarla ev halkının diğer çamaşırlarıyla; hastanın kullandığı çatal, kaşık, bıçak, tabak ve bardaklar da bulaşık makinesinde diğer bulaşıklarla birlikte yıkanabilir. Kullandığı malzemeleri (bulaşık-çamaşır) kendisi veya kendisi koyamayacaksa diğer ev halkından biri koyacaksa bunlara çıplak elle değil , plastik tek kullanımlık eldiven ile dokunması/alması uygun olacaktır.
Son olarak evde bilinen enfekte-hasta kişi olmasa bile özellikle küçük çocuklarda az sayıda olsa bile belirtisiz bir enfeksiyon olabileceği de düşünüldüğünde veya SARS-CoV-2 alan kişi belirtisiz olduğu kuluçka süresinin son iki gününde de virüsü bulaştırmaya başlaması yüzünden bu önlemlerin titizlikle uygulanması ev içi bulaşı ciddi oranda azaltacaktır.
